Integratieve Buurt Therapie is een preventieve, gemeenschapsgebaseerde (geestelijke) gezondheidsinterventie, ontwikkeld in een favela in Brazilië. IBT brengt buurtgenoten bij elkaar in een Luistergroep, om dagelijkse ervaringen met elkaar te delen, naar elkaar te luisteren en van elkaar te leren. Sinds het najaar van 2020 zijn er ook Luistergroepen in Amsterdam-Noord.

IBT is gebaseerd op een systemische en antropologische benadering, gericht op het bevorderen van individuele en collectieve empowerment om medicalisering van lijden te voorkomen. Door groepen te faciliteren volgens een vast protocol, worden zorgen en problemen met elkaar gedeeld als ook strategieën om er mee om te gaan die voortkomen uit levenservaringen, culturele waarden en reflectie.

In deze methode is het niet de therapeut maar een groep die ontvangt, ondersteunt en oplossingen aanreikt. Het welzijn van een individu is onlosmakelijk verbonden met het netwerk van sociale relaties waarin het zich begeeft. Elk individu op zich maakt deel uit van een oplossing. Door de brede benadering van gezondheid sluit IBT goed aan bij de visie op zorg vanuit Positieve Gezondheid en ook de herstel-beweging in de geestelijke gezondheidszorg. 

De methode helpt deelnemers om even tot rust te komen, hun situatie te begrijpen door de interactie met anderen en hun emoties verbaal en non-verbaal te uiten. Kenmerkend voor IBT zijn een warm en ontspannen welkom, afwezigheid van oordeel, het stellen van vragen in plaats van het geven van advies en het delen van strategiën om met kleine en grote problemen om te gaan. Daarnaast zijn verschillende werkvormen belangrijk die een ieder 

bewuster maakt van het eigen lichaam en van wat je voelt en wat je dwars zit. Muziek, dans en spel creëren bovendien verbinding en plezier. 

​

Adalberto Barreto en zijn team werken sinds 1986 aan de ontwikkeling van IBT. Vanwege de preventieve werking van IBT en de indrukwekkende resultaten is het sinds 2008 opgenomen in het volksgezondheidsprogramma van de Braziliaanse overheid; IBT wordt aangeboden bij gezondheidscentra in de grotere Braziliaanse steden. Op verschillende plekken in Europa (Frankrijk, Zwitserland, België en nu ook Nederland) wordt IBT toegepast onder ouderen, verslaafden, studenten, migranten en hulpverleners. Hier blijkt de grote kracht van de methodologie het betrekken van een sociaal netwerk bij het inzicht krijgen in eigen gedrag en het hervinden van zelfrespect.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) erkent de methode als rechtstreeks handelend op 6 van de 10 sociale determinanten van gezondheid: sociale ongelijkheid, stress, sociale uitsluiting, arbeidsomstandigheden, kwaliteit van sociale netwerken en afhankelijkheden. Barreto komt speciaal vanuit Brazilië naar Europa om ons verder in te wijden in IBT. In zijn verhaal neemt hij ons mee in het gedachtegoed van IBT en wat dat ons leert over de kracht van culturele bronnen, verschillende vormen van kennis en de levenservaringen van elk mens.